'Ik ga toch een lastige vraag stellen, Charles'

Spanningen tussen Jambon en Michel? Toch niet tijdens hun 'interview' bij de lokale N-VA. 'Mij moet je niet overtuigen om door te doen tot 2019, hoor.'

Brussel - Weinig kijkers voor De zevende dag gisteren in Brasschaat. Daar hadden ze namelijk hun eigen politieke talkshow. In het statige Kasteel van Brasschaat interviewde Jan Jambon (N-VA) er premier Charles Michel (MR). Een initiatief van de lokale N-VA.

Jambon is tot nader order nog altijd vicepremier en hét Brasschaatse kopstuk voor zijn partij, maar hij speelt zijn rol als stagair-journalist met flair. 'Je bent in Vlaanderen populairder dan ik, Charles. Hoe leg je dat uit?', opent hij. Michel kopt lachend binnen. ' Hahaa, maar jij bent ook populair in Wallonië, hoor. Misschien krijg ik de N-VA ooit overtuigd van een federale kieskring.'

De twee mannen tonen de overvolle zaal wat ze al vaker gezegd hebben: ze kunnen het als collega-regeringsleden prima met elkaar vinden. Op de vraag of 'ik soms niet te veel op uw zenuwen werk?' antwoordt Michel dat hij bij Jambon altijd weet waar hij aan toe is. 'Je verdedigt je overtuiging heel sterk en je houdt je woord. Als we onder vier ogen iets afspreken, dan kan ik daarop rekenen. Dat is heel belangrijk voor mij.' Het is een van de spaarzame momenten waarop meer gezegd wordt dan op het eerste gezicht lijkt. Zo ook wanneer Jambon even later een vraag begint met de aanloop dat 'je mij niet moet overtuigen om tot 2019 voort te doen'.

Enkele weken geleden zat er namelijk net daarover wél een serieus haar in de federale boter. Nadat Michel aan de weet was gekomen dat ook Jambon mee was aangeschoven voor een etentje in sterrenzaak Bruneau, waar Didier Reynders (MR) en Bart De Wever (N-VA) de mogelijkheid van vervroegde verkiezingen en dus de val van Michels regering bespraken, waren de relaties een tijd onderkoeld. Bij de N-VA groeide snel het besef dat ze te ver waren gegaan. Of, naargelang van de gesprekspartner, dat ze gebruikt waren door Reynders.

Barbecue in Hertoginnedal

Intussen lijkt alles weer koek en ei tussen deze 'giganten van de Wetstraat', zoals ze in de uitnodiging werden omschreven. De twee plagen en grappen, maar blijven uiteraard netjes binnen de lijnen van de gezelligheid. Michel vertelt hoe hij ooit een barbecue organiseerde tijdens de onderhandelingen over de taxshift in Hertoginnedal. 'Helaas had ik een zeer slechte timing, de sfeer was dramatisch!'

'Ik ga één lastige vraag stellen, Charles', waagt Jambon plots toch. 'In de Franstalige pers word je afgeschilderd als de handpop van de N-VA. Intellectueel zeer oneerlijk, maar wat vind je daar zelf van?' Oei, weg sfeer? Mooi niet. Michel grijpt meteen de kans om te schieten op de 'belachelijke politieke aanvallen' van de Franstalige oppositie. 'Het toont hun zwakte. De beste manier om daarop te antwoorden, is via onze resultaten. Die jobs zijn er!'

Nog een lastige dan. Wat vindt Michel van Theo Francken? Terwijl de geel-zwarte Brasschatenaars de adem inhouden voor een mogelijk valse noot, stoomt Michel al vooruit. 'Hij kent zijn dossiers zeer goed, maar je weet, Jan, dat ik jou al gebeld heb, en hem ook trouwens, over zijn communicatie. Ik ben het daar niet mee eens.' Michel voegt er nog aan toe dat het voor de vier regeringspartijen belangrijk is om hun verschillen nu en dan te etaleren, maar dat dat ook moet kunnen zonder geruzie.

Bij die verschillen blijft de kijk op de toekomst van België prominent bovenaan staan. Michel zegt te begrijpen dat het voor de N-VA geen kleintje was om het communautaire in 2014 in de ijskast te zetten. Maar anders zou er geen regering met de MR geweest zijn, verzekert hij. Of Michel zuiver intellectueel de gedachtegang van de Vlaamse Beweging kon begrijpen, wil Jambon daarom weten.

'Ik ben een democraat', antwoordt Michel. 'Ik volg Voltaire in dezen en heb er respect voor dat jij een andere kijk op België hebt dan ik. “België werkt niet”, heb ik vaak te horen gekregen. Maar ik stel vast dat het de laatste drie jaar veel beter werkt.'

Hij gooit het er opgewekt uit en het levert hem zelfs applaus op in dit hol van de Vlaamse leeuw. Jambon haakt snel in: 'Dat is omdat de Vlaming voor het eerst de regering heeft waarvoor hij gestemd heeft, zonder de socialisten.' Weer applaus, en luider dit keer.

Beetje braaf

Terwijl de giganten aan een selfie-ronde door de zaal beginnen, worden de glazen van de lokale N-VA'ers bijgevuld en de zondagse babbel geëvalueerd. 'Ik vond het super. Jambon was heel vlot en Michel komt erg natuurlijk over. Niet iemand met twee gezichten', zegt Willy Gestels. Geen N-VA-lid, maar wel kiezer. En ja, dat communautaire, dat blijft moeilijk. 'We moeten ook naar het algemeen belang kijken, natuurlijk. Ik ben geen fanatiek België-splitser, maar soms heb je toch het gevoel dat het makkelijker zou zijn zonder die ballast in Wallonië. Ik denk dat ze vaak een fout beeld hebben van Vlaanderen.' En omgekeerd? 'Mja, dat ook waarschijnlijk.'

Wat verderop grijpen Paul Wijnen en zijn echtgenote Nancy Vanhuffel de kans om de premier de hand te schudden. 'Ik vond het heel inspirerend', zegt hij naderhand. Het paar zit in het bestuur van N-VA Kapellen en geeft ook toe dat het communautaire voor de partij een uitdaging wordt. 'Tja, de bedoeling van de N-VA is dat Vlaanderen erop vooruit gaat', zegt zij. 'En dat is met deze regering gelukt.' Hij vult aan. 'Het is zoals Peter De Roover (fractieleider van de N-VA in de Kamer) al zei. We mogen niet apart verder, dus moeten we in België ons beleid uitrollen. Als alle grendels wegvallen en een Vlaamse stem even zwaar weegt als een Waalse, kan dat zelfs in één kieskring. Zo lang we geen absolute meerderheid hebben, moeten we samenwerken.'

Is Michel erin geslaagd de N-VA'ers allemaal te vermurwen? Wordt de onderbuik van de partij week? Dooft het communautaire vuur ? Niets van. Brasschaats schepen Adinda Van Gerven, schepen van Sport en recht in de Vlaamse leer, komt haar Kapelse vrienden begroeten. 'Beetje braaf hé', zegt ze. 'De moeilijke vragen werden niet gesteld.' Zoals? 'Hoe gaan we verder na 2019? Hoe zal dit land bestuurbaar blijven? Dat is toch wat de Vlaams-nationalisten van de eerste lijn bezighoudt.'
Copyright © 2017 Belga - De Standaard - Peter De Lobel