Kan regering meerjarenbegroting opstellen in lopende zaken?

NEE

Dat de regering eind april haar meerjarenbegroting moet indienen bij Europa, stelt volgens Kamerlid Jan Jambon (N-VA) een politiek probleem. 'Ik heb dat nu luidop gezegd, ja. Dat klopt.'

Er is kennelijk begripsverwarring. De ene spreekt over een 'meerjarenbegroting', de andere over een 'meerjaren plan'. Maakt dat enig verschil?

Anders dan een plan dient een begroting bij wet - door het parlement - te worden goedgekeurd. Maar de technische kant van het verhaal blijft dezelfde.

In een parlementaire democratie kan het parlement de regering tot ontslag dwingen. Dat werkt uiteraard niet meer als een regering al demissionair ís, maar omdat de winkel niettemin moet worden opengehouden, laat men haar alsnog drie soorten kwesties behandelen. Dat zijn precies de lopende zaken. Ze mag routinetaken vervullen, zoals lonen betalen of belastingen innen; genomen beslissingen verder uitvoeren; en urgente zaken behandelen die echt niet kunnen wachten.

Juridisch-technisch gesproken kan de ontslagnemende regering dit meerjarendocument opstellen.

Ofwel is het een 'plan' dat klaar moet zijn tegen eind april. Of dat 'dringend' is moeten politici uitmaken, maar als er echt een EU-deadline is, lijkt dat evident. Dan valt de actie dus onder lopende zaken.

Als het, in het andere geval, een 'begroting' betreft, is de vraag naar lopende zaken niet relevant. Een begroting wordt immers bij wet gemaakt, en een wet maakt de regering niet alleen. Lopende zaken hebben alleen betrekking op wat de regering alleen doet, zonder het parlement.

Maar?

Als premier Leterme zegt dat de regering een meerjaren-begroting kan opstellen als het parlement dat vraagt, heeft hij gelijk. Het parlement heeft immers nog wél zijn volwaardige bevoegdheid en kan van de regering eisen dat die iets doet.

Maar of het wenselijk is dat wie het licht moet uitdoen nog raprap een meerjarenplanning opstelt die ook de volgende regering bindt, is inderdaad de - politieke - vraag.

Juridisch gesproken zou de ontslagnemende regering een meerjarenbegroting mogen opstellen. U vindt dat geen goed idee?

Of de regering-Leterme dat technisch gesproken mag of niet, weten we eigenlijk niet. Om begripsverwarring te vermijden, spreek ik alvast consequent over een 'meerjarenplan' en niet over een 'begroting'.

In essentie is dit een politiek probleem. België moet eind april een meerjarenplan klaarhebben. Niet gewoon een verzameling cijfertjes, maar een plan waarin hervormingen en maatregelen worden aangekondigd die ook de volgende regering engageren. Wie is de huidige ploeg om die beslissingen te nemen? Blijkbaar onderhandelt Yves Leterme dit meerjarenplan liever met de PS dan met de N-VA. Dat baart ons zorgen over het resultaat ervan.

Van de regering die het plan aan Europa voorstelt, eisen wij dat ze daartoe eerst het vertrouwen vraagt. Het parlement moet uitmaken of de regering dat meerjarenplan mag neerleggen of niet.

Theoretisch kan de regering het indienen, want ze beschikt over een - zij het weinig royale - parlementaire meerderheid. Als ze een ruimere meerderheid wil, willen wij die graag leveren. Maar alleen als er een communautair akkoord is. Tot eind april zijn er daarom parallelle onderhandelingen nodig over sociaal-economische thema's en communautaire.

Zet de N-VA zichzelf hiermee niet buitenspel?

Wij zouden de Franstaligen zogezegd in een zetel zetten omdat ze, om er ons af te rijden, nu gewoon maar 'nee' moeten blijven zeggen tot eind april. Veranderen wij daarmee de situatie zoals we ze ervaren? Neen. Want sinds begin september beweegt er zo goed als niets.

Het is niet mijn bedoeling om de sfeer te bemoeilijken. Maar men kan het ontkennen zoveel men wil, iedereen weet dat dit een probleem is. Ik heb dat nu luidop gezegd, ja. Dat klopt.